Wpisując w popularną wyszukiwarkę hasło: „Jak się przygotować na pierwszą rozmowę o pracę?” zobaczymy około 2 280 000 wyników. Google podpowie dokładnie już w pierwszej linijce jak to zrobić:
Przeglądając wyskakujące strony, znajdziesz wiele podstawowych i istotnych wskazówek, z których możesz skorzystać: jak się ubrać, czego możemy się spodziewać w trakcje takiego spotkania. Znajdziesz nawet niektóre z pytań, które mogą paść podczas rekrutacji. Dzięki dostępności do darmowej wiedzy możemy naprawdę dobrze przygotować się do takiej rozmowy i warto to zrobić.
Czym ten wpis różni się od pozostałych? Bo zacznę od tego, że żeby dobrze przygotować się na rozmowę o pracę nie napiszę: warto przeczytać i przeanalizować ogłoszenia, że należy napisać i przynieść dobre CV – ale o tym, że pierwsza (a często każda następna) rozmowa o pracę to ogromny stres… I to on może zadecydować o dalszym przebiegu Twojej rozmowy o pracę.
Stres i inne odczucia
Kiedy odbierzesz telefon, w którym rekruter zaprosi Cię na rozmowę u wybranego pracodawcy, poczujesz radość i euforię, że to właśnie Ty zostałeś wybrany, wybrana spośród wielu kandydatów. Będziesz dumny, dumna z siebie i podekscytowany/a zbliżającym się, kolejnym etapem ubiegania się o pracę. Ale – im bliżej do wyznaczonej daty rozmowy – tym więcej myśli, niepokoju i stresu pojawi się w Twojej głowie i w Twoim ciele.
Pamiętam moje pierwsze rozmowy o pracę i były… delikatnie mówiąc: trudne. Przede wszystkim czułam się dziwnie, niepewnie i byłam bardzo zdezorientowana. Do tej pory mam w sobie to uczucie, gdy wchodzę do obcego budynku, elegancko ubrana (z taką myślą, że wyglądam jak w przebraniu, kostiumie) i nie mam pojęcia gdzie iść, kogo i jak zapytać o moją rozmowę rekrutacyjną. Nie pamiętałam imienia i nazwiska osoby, która do mnie dzwoniła i zaprosiła mnie tu gdzie byłam. No jak dziecko we mgle. W tych łatwiejszych scenariuszach, w tych budynkach była osoba na recepcji, która z promiennym uśmiechem zapytała: „Na rozmowę rekrutacyjną? To zapraszam za mną.” UFF. No i szłam. Siadałam w „poczekalni” albo stałam przed drzwiami, miętoląc to swoje CV w spoconych rękach. A potem wchodziłam na rozmowę. W takim stanie, w stresie, zdenerwowaniu często człowiek gada głupoty, a na pewno nie to, co by chciał. Efekty były różne, wiadomo.
Każda następna rozmowa była jednak lepsza od poprzedniej. Już wiedziałam, czego nie mówić, jakie informacje przygotować przed przybyciem, pamiętałam o tym, żeby mieć więcej danych o rozmowie rekrutacyjnej, na którą szłam. Nie miałam już poczucia, że „chlapnęłam” coś nieodpowiedniego… Ale i tak bywało, że rozmowy kończyły się na klasycznym „zadzwonimy do Pani” i koniec. Teraz ten tekst, to dla mnie RED FLAG, nie tylko na temat przebiegu rozmowy, ale i firmy, która potem po prostu się z nami nie skontaktuje, co świadczy źle o kulturze tego miejsca pracy. Czasem nie warto kontynuować takiej współpracy.
10 wskazówek, co zrobić przed pierwszą rozmową o pracę:
No dobra, to jak się przygotować do pierwszej rozmowy o pracę? Można zastosować się do wszystkich porad, jakie znajdziesz, ale bez praktyki, nie zdobędziesz doświadczenia, a bez doświadczenia będziesz popełniać błędy. I to normalne! „Tylko ten nie popełnia błędów, kto nic nie robi”. Dlatego pozwól sobie na błędy i nie daj się zwariować. Stres jest naturalną reakcją organizmu i to ważne, aby to zaakceptować. Nie musisz przewidywać każdego pytania i każdej sytuacji. Bądź sobą i przemyśl czego chcesz i dlaczego chcesz być tam, gdzie jesteś. A przede wszystkim umawiaj się na rozmowy i ćwicz! ćwicz! ćwicz! Im więcej rozmów przeprowadzisz, tym większej pewności siebie i praktyki nabierzesz i zobaczysz, że dużo łatwiej jest Ci mówić to, co chcesz. Jak jeszcze możesz się przygotować?
- POROZMAWIAJ Z BLISKĄ OSOBĄ
Powiedz przyjacielowi, rodzinie, komuś bliskiemu, psychologowi o tym, co Cię czeka. Kiedy „wyrzucisz” to z siebie, będzie łatwiej zmierzyć się ze zbliżającymi się wydarzeniami. Mówiąc cokolwiek na głos, oswajasz to. Możesz zapytać o doświadczenia innych, zapytać czy mogą Ci coś doradzić – nawet jeśli te rady nie są dla Ciebie i wiesz, że ich nie zastosujesz, warto porozmawiać o różnych perspektywach. To potwierdzone naukowo! Powiedzenie na głos o swoich problemach może pomóc lepiej je zrozumieć, znaleźć kreatywne rozwiązania i szukać wsparcia od innych. Werbalizacja problemów może być pomocną strategią radzenia sobie z problemami!
- POĆWICZ ROZMOWĘ
Dla wielu osób sytuacja, w której trzeba stanąć przed lustrem i coś do siebie powiedzieć jest śmieszna. Gdy sama to robiłam, czułam się głupio, ALE… Traktując to jak zabawę okazało się to bardzo relaksujące, rozluźniające i poprawiające humor. Ćwiczenie przed lustrem buduje samoświadomość, świadomość ciała i głosu, uczy wyrazu twarzy, panowania nad sobą. To powszechnie stosowana technika przygotowująca do wystąpień publicznych, która poprawia ich jakość. Dlaczego nie miałaby pomóc w rozmowie o pracę? Efekty, takie jak poprawa mowy ciała i gestykulacji, wzrost pewności siebie i zmniejszenie lęku, czy lepsza organizacja i klarowność wypowiedzi są przydatne w wielu życiowych sytuacjach.
- POĆWICZ WYKORZYSTUJĄC SZTUCZNĄ INTELIGENCJĘ
Żyjemy w czasach wysoko rozwiniętej technologii i szkoda z tego nie skorzystać, nawet jak nie czujesz się biegle w tego typu rozwiązaniach. Istnieje wiele platform AI, które oferują symulacje rozmowy kwalifikacyjnej. Platforma zadaje Ci pytania typowe dla danego stanowiska, a Ty możesz udzielić na nie odpowiedzi ustnie lub pisemnie. Sztuczna inteligencja oceni Twoje odpowiedzi i udzieli Ci konstruktywnej informacji zwrotnej, zwracając uwagę na mocne i słabe strony Twojej komunikacji. AI może pomóc Ci w przećwiczeniu odpowiedzi na typowe pytania zadawane podczas rozmowy kwalifikacyjnej, takie jak: “Opowiedz mi o sobie” lub “Dlaczego chcesz pracować w naszej firmie?”. Sztuczna inteligencja oceni Twoje odpowiedzi i zasugeruje sposoby na ich udoskonalenie. AI podpowie też, jakie pytania warto zadać rekruterowi podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Możesz skorzystać z bezpłatnych, podstawowych AI [Gemini by Google, Chat GTP] albo specjalistycznych portali. Poniżej lista stron ze sztuczną inteligencją, pomocna przy ćwiczeniu rozmowy rekrutacyjnej:
| PLATFORMA | WERSJA | JĘZYK |
| Interview Cake | Płatna | Angielski |
| Prep by MockMe | Płatna | Angielski |
| BigInterview | Płatna | Angielski |
| MyInterview | Płatna | Angielski |
| CareerArc | Płatna | Angielski |
| CareerPlug | Płatna | Angielski |
| Pramp | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| VMock | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| HireVue | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| InterviewStream | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| SkillScan | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| Vodera | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| Loomion | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| Talview | Płatna/Bezpłatna | Angielski |
| Preply | Płatna/Bezpłatna | Polski |
| JobLab | Płatna/Bezpłatna | Polski |
| Aplikuj.pl | Płatna | Polski |
| TalentPlace | Płatna | Polski |
| ManpowerGroup | Płatna | Polski |
Warto też wspomnieć o kilku innych bezpłatnych narzędziach, które mogą pomóc Ci w przygotowaniu do rozmowy kwalifikacyjnej:
- Glassdoor: Oferuje sekcję “Interview Questions”, gdzie znajdziesz pytania typowe dla różnych stanowisk i firm.
- Indeed: Posiada bazę pytań i odpowiedzi typowych dla rozmowy kwalifikacyjnej.
- CareerOneStop: Rządowa strona internetowa oferująca wskazówki dotyczące przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej, w tym ćwiczenia z odpowiadania na typowe pytania.
- NAUCZ SIĘ JEDNEJ TECHNIKI RELAKSACYJNEJ
Dlaczego jednej? Bo lepsza jedna, niż żadna. Jak zaczniesz próbować opanowywać wszystkie dostępne techniki relaksacyjne, to zestresuje Cię to bardziej i nie przypomnisz sobie ani jednej, gdy będziesz potrzebować. Gdy znasz jedną, ROBIŁAŚ/EŚ jedną, to ją wykorzystasz, użyjesz jej. Ale musisz ją PRAKTYKOWAĆ. Praktyka jest niezbędna do nauki czegokolwiek. Żeby się czegoś nauczyć, musisz zakodować informację, której chcesz się nauczyć, przetworzyć ją w mózgu [analiza i interpretacja], połączyć z czymś, co już znasz [budowanie sieci powiązań neuronowych], zapisać w pamięci [siła śladu pamięciowego], utrwalić [skonsolidować w pamięci długotrwałej] – co odbywa się gdy odpoczywasz [sen], a potem wykorzystać w praktyce [przypominać sobie w odpowiednim momencie]. Sporo, no nie? A do tego przydałoby się być zmotywowanym, skoncentrowanym, wypoczętym itd. Dlatego wróćmy do technik. Wybierz jedną, która Ci się najbardziej podoba, która do Ciebie trafia i ją poćwicz.
Ćwiczenia oddechowe:
- Oddech 4-7-8: Wdychaj powietrze powoli nosem przez 4 sekundy, wstrzymaj oddech na 7 sekund, Wydychaj powoli ustami przez 8 sekund, powtórz 4 razy.
- Oddech brzuszny: Połóż się wygodnie na plecach lub usiądź prosto. Umieść jedną rękę na brzuchu, a drugą na klatce piersiowej. Wdychaj powietrze powoli nosem, wypychając brzuch do przodu. Klatka piersiowa powinna pozostać nieruchoma. Wydychaj powoli ustami, cofając brzuch. Powtórz 10 razy.
- Oddech jogiczny: Usiądź prosto z zamkniętymi oczami. Wdychaj powoli nosem, licząc w myślach do 8. Wstrzymaj oddech na 4 sekundy. Wydychaj powoli ustami, licząc w myślach do 16. Powtórz 3 razy.
Ćwiczenia oddechowe przed rozmową o pracę (i w innych stresujących sytuacjach) mogą znacząco obniżyć poziom lęku i poprawić koncentrację. Skupienie się na wolnym, głębokim oddechu może pomóc uspokoić ciało i umysł, zmniejszając częstotliwość akcji serca i poziom kortyzolu (hormonu stresu).
Progresywna relaksacja mięśni (PMR) – Polega na naprzemiennym napinaniu i rozluźnianiu wszystkich głównych grup mięśniowych ciała w celu osiągnięcia głębokiego stanu odprężenia.
- Przyjmij wygodną pozycję, leżąc lub siedząc. Zamknij oczy i skup się na oddechu. Powoli i głęboko oddychaj przez nos, a wydychaj ustami. Skup się na poszczególnych grupach mięśniowych, napinając je na 5-7 sekund, a następnie rozluźniając je na 15-20 sekund. Dokładnie obserwuj różnicę w napięciu i odprężeniu mięśni. Powtarzaj ćwiczenia dla wszystkich grup mięśniowych ciała, przechodząc od stóp do głowy. Na początku możesz ćwiczyć z pomocą nagrania audio lub osoby prowadzącej.
- Relaksacja szyi: Powoli pochyl głowę do przodu, napinając mięśnie szyi. Poczuj napięcie w szyi. Trzymaj szyję w napięciu przez 5-7 sekund, a następnie powoli odchyl głowę do tyłu i rozluźnij ją. Obserwuj uczucie rozluźnienia i odprężenia w ramionach. Powtórz ćwiczenie 2-3 razy.
- Relaksacja klatki piersiowej: Weź głęboki wdech i napnij mięśnie klatki piersiowej. Poczuj napięcie w klatce piersiowej. Wstrzymaj oddech na 5-7 sekund, a następnie wydychaj powoli i rozluźnij klatkę piersiową. Obserwuj uczucie rozluźnienia i odprężenia w klatce piersiowej. Powtórz ćwiczenie 2-3 razy.
- Relaksacja łydek: Naciśnij stopy mocno o podłogę, napinając mięśnie łydek. Poczuj napięcie w łydkach. Trzymaj łydki w napięciu przez 5-7 sekund, a następnie rozluźnij je całkowicie. Obserwuj uczucie rozluźnienia i odprężenia w łydkach. Powtórz ćwiczenie 2-3 razy.
- DOBRY SEN
Sen – czyli podstawa – jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i radzenia sobie ze stresem. Brak snu może nasilać lęk i pogorszyć koncentrację. Zaleca się co najmniej 7-8 godzin snu przed stresującą sytuacja. Bez snu nie dasz rady się niczego nauczyć, pamiętasz?
- AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA
Regularne ćwiczenia aerobowe lub joga mogą pomóc w obniżeniu poziomu stresu i poprawie ogólnego samopoczucia. Aktywność fizyczna sprzyja wydzielaniu endorfin, które mają działanie euforyzujące [poprawiają nastrój] i przeciwbólowe. Jednocześnie obniżają poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu, który odpowiada m.in. za osłabienie odporności, problemy z trawieniem i zaburzenia snu. Aktywność fizyczna pobudza krążenie krwi, dostarczając więcej tlenu i składników odżywczych do mózgu i mięśni. To z kolei może poprawić koncentrację, zmniejszyć uczucie zmęczenia i dodać energii. Aktywność fizyczna może przyczynić się do lepszego snu, a wystarczająca ilość snu pozwala na regenerację organizmu i mózgu, co zwiększa odporność na stres i poprawia ogólne samopoczucie.
- PRZYGOTOWANIE MERYTORYCZNE
Przećwicz treść swojej prezentacji – w tym wypadku prezentacji o sobie! Im lepiej będziesz przygotowany merytorycznie, tym mniej będziesz się stresować. Dokładne przećwiczenie prezentacji w różnych warunkach może pomóc w budowaniu pewności siebie i zmniejszyć ryzyko popełnienia błędów. Przeglądnij swoje CV, przypomnij sobie ciekawe projekty ze szkoły, ze studiów czy ze stażu. Zastanów się, jakie są Twoje umiejętności, mocne i słabe strony, oraz co chciałbyś osiągnąć będąc w miejscu, na które aplikujesz. Pomyśl, czy jest coś ciekawego, do czego możesz nawiązać na rozmowie – związanego z doświadczeniem, pasjami, sytuacjami w których byłeś/aś. Wykorzystaj nieoczywiste informacje na swój temat.
- NASTAW SIĘ POZYTYWNIE
Ciężko zastosować się do tego typu porad, ale… Spróbuj skupić się na korzyściach płynących z rozmowy o pracę, zamiast skupiać się na potencjalnych błędach i negatywnych scenariuszach. I…
- AFIRMUJ POZYTYWNIE O SOBIE
Powtarzanie pozytywnych stwierdzeń na temat siebie i swoich umiejętności typu: “Jestem dobry w …”, “Potrafię dobrze…. ” może pomóc w zwiększeniu pewności siebie i zmniejszeniu negatywnych myśli. Badania wykazały, że regularne stosowanie afirmacji może poprawić samopoczucie i zmniejszyć poziom stresu.
- WIZUALIZUJ SOBIE SUKCES
Wyobrażanie sobie udanej rozmowy i siebie pewnego… siebie, płynnie mówiącego i nie zdenerwowanego może pomóc w budowaniu pozytywnego nastawienia i zmniejszeniu lęku. Badania sugerują, że wizualizacja sukcesu może poprawić wyniki w różnych zadaniach wymagających koncentracji i umiejętności interpersonalnych.
PODSUMOWANIE
Pamiętaj, że pierwsza rozmowa o pracę to nie koniec świata. Nawet jeśli nie uda Ci się uzyskać wymarzonej posady, każde takie spotkanie to cenne doświadczenie, które pozwoli Ci lepiej przygotować się do kolejnych rozmów. Nie zniechęcaj się, jeśli popełnisz błędy – wyciągnij z nich wnioski i ćwicz dalej.
Najważniejsze to, abyś uwierzył/a w siebie i swoje umiejętności. Pokaż rekruterowi, że jesteś zmotywowana/y i chętna/y do nauki. Bądź sobą!
Dodatkowe rady:
Nie bój się zadawać pytań. Rozmowa o pracę to nie tylko monolog rekrutera. Warto przygotować sobie kilka pytań o firmę, stanowisko i obowiązki. Pokażesz w ten sposób, że jesteś zainteresowana/y i zaangażowana/y.
Ubierz się odpowiednio. Pierwsze wrażenie jest bardzo ważne. Zadbaj o schludny i profesjonalny wygląd.
Ne spóźnij się. Spóźnienie się na rozmowę kwalifikacyjną to duży minus. Zaplanuj trasę przejazdu z wyprzedzeniem i wyjdź z domu z zapasem czasu.
Wyłącz telefon. Podczas rozmowy o pracę telefon powinien być wyłączony lub wyciszony. Nie daj się rozproszyć.
Pamiętaj, że znalezienie pierwszej pracy może wymagać czasu i wysiłku. Nie poddawaj się i nie trać nadziei. Kontynuuj poszukiwania, rozwijaj swoje umiejętności i wierz w siebie. Sukces na pewno nadejdzie!
Powodzenia na rynku pracy!
Źródła:
James J. Gross, Holly Randall, Oksana Zayas; Verbalization of Problems Promotes Adaptive Coping; Journal of Personality and Social Psychology, Vol 82(2), Mar 2002, 206-220 https://dictionary.apa.org/coping-mechanism
C. Arkin, D. Graham, M. A. Standage (2006); Mirror, mirror on the wall: Effects of self-observation on nonverbal behavior in a public speaking task; Journal of Nonverbal Behavior, 30(2), 103-115 https://link.springer.com/journal/10919
J. A. McCrosky, L. J. Baer, D. J. Knapp (2000); The impact of self-observation and self-rehearsal on nonverbal communication and perceived confidence in a public speaking task; Communication Research, 27(2), 229-253 https://www.tandfonline.com/journals/rcrp20
K. M. Kearney, L. B. Plachta, G. D. Wolvin (1984); Assessing the effects of self-observation and rehearsal on the communication skills of college students; Communication Education, 33(4), 381-388 https://www.tandfonline.com/journals/rced20
